Ingreep van bovenaf

Donderdag inderdaad naar de hoofdstad gegaan maar ik voelde me niet goed. grieperig, opkomende verkoudheid. Het is smorgens al vochtig en warm en dan zwetend de airco bus in naar de haven...

Ook de projectruimte en bar zijn altijd ijskoud.

Vrijdag spreek ik de dokter en die heeft een grote zak met pillen. Ik word uitgeroosterd voor zaterdag en zondag.

Maar de zaterdag wordt er niet gedoken, haven is gesloten. Reden eerst onduidelijk later op de dag wordt duidelijk: ingreep van de regering. Die wil Cubaanse duikinstructeurs​ op de boten hebben (nu zijn ze allemaal ingevlogen). Op zich nog wel te begrijpen er zijn meer landen waar een soortgelijke regel is. Maar er zijn geen Engels sprekende PADI instructeurs​ in Cuba.

Het duikverbod geldt zolang de exacte regels nog niet bekend zijn dus ook de zondag lopen hier tegen de 100 studenten en docenten rond (die wel 2-3 duizend dollar pp hebben afgetikt om hier te komen duiken).

Er wordt een honkbal toernooitje georganiseerd, Amerikanen vallen tegen.

Opwall overweegt te vertrekken naar Varkensbaai maar hoe verplaats je 100 mensen, is er genoeg hotel ruimte? Omdat het daar om duiken vanaf de walkant gaat gelden de nieuwe regels daarbij niet 😁.

Kantduiken hier is waardeloos het is 3 meter diep omdat het voor de deur een soort binnenzee is.

Maandag gaat iedereen voor een duik hier voor de deur ik leid een groepje van 5. We zien 2 gouden spinnen en ik zie een jawfish (?) wegduiken. De rest van de activiteiten verregent.

In de zoveelste Stafmeeting geeft Dani aan dat morgen de beslissing valt en dan vanaf vrijdag verhuisd kan worden naar Varkensbaai. Of niet (en dan?).

Het lijkt erop dat het verhaal hierboven waarom de haven dicht is niet correct is maar de echte reden zullen we wellicht nooit weten. Alternatieve feiten? 

Ik besluit dat het genoeg is en boek een ticket naar huis, zaterdag ben ik thuis.

Einde Cuba blog.

Nog iets over de Lionfish

Ziet er mooi uit maar is zeer giftig, als een pen je raakt ga je net niet dood maar je krijgt enorme zwellingen wekenlang.

De vis kwam tot eind vorige eeuw niet voor in dit deel van de wereld, wel in Azië. Ze is in Florida geïntroduceerd (uit een aquarium?) en is nu uitgegroeid van new York tot Argentinië.

Ze hebben hier geen vijanden, ze zijn ontzettende​ veelvraten en leggen 10 duizenden eieren per jaar.

Kortom een ecologische ramp.

Tijdens het duiken vangen we ze (met een speer, spectaculair gezicht!) en worden ze geanalyseerd voor de statistiek.

De 2de week

Woensdag grote tegenslag: de motor van de duikboot waar ik op werk is gisteren opgeblazen. De kapitein gaf nog ff vol gas vlak voor de haven maar na 5 minuten kwam er zwarte rook uit de uitlaat en uit de buik van de boot klonk veel lawaai.

Dus iedereen die had gaan duiken ging vanochtend alsnog op de manatees boot. De manatees kunnen niet gevangen worden voor onderzoek omdat daar ook krokodillen rondzwemmen. Dus alleen maar kijken naar bruine lichamen onder water.

Ik loop terug naar het hotel en heb een rustdag

Donderdag is normaal gesproken een rustdag maar door het missen van afgelopen maandag werd er nu wel gedoken op één boot. Ik ben weer niet ingepland. 

Enkele mensen gaan met openbaar vervoer naar de hoofdstad en ik ga mee. WiFi in het park, krant en Whatsapp met thuis 😘

En pizza als lunch, het eten hier is saai, veel vlees en weinig afwisselend.

Vrijdag ga ik wel mee maar alleen snorkelen. Verbrand mijn kuiten maar ontdek veel zee-egels! Vertel ik verderop.

Zaterdag plezierduik met 4 mensen uit de nieuwe groep sommige hebben jaren niet gedoken. Niemand verdrinkt maar ik heb mijn handen vol aan ze.

Zondag 2 duiken waarbij we oefenen op zweven. Dat gaat niet best de meeste hebben te weinig controle. Maandag en dinsdag nog wat oefeningen en dan rondzwemmen en wat visherkenning.

Elke dag vertrekken we om 08.30 naar de haven, laden de luchtflessen en duikspullen in en dan 2 uur varen. Eerste duik pas 11.30, dan lunch en de volgende duik. Rond 6 uur terug in het hotel, soms pas 7 uur. Diner, nog wat voordrachten, soms film of een quiz. Lange dagen hoewel ik savonds weg kan blijven, wat lees of met de andere stafleden aan de bar hang (mojito's!).

Maar zondag is de bar dicht, waarom?

Het weer is onrustig, elke dag onweer: soms dichtbij, zowel overdag als snachts. Dinsdag​ is het recht boven ons zowel op de boot als het hotel. Het is heel warm en vochtig en dat maakt je moe.

Zee-egels

Zijn belangrijk voor het schoonmaken van het koraalrif​. Als ze er niet zijn wordt het koraalrif overwoekerd door algen wat de groei van het rif verhinderd.

Eind vorige eeuw zijn de zee-egels in de Caraïben voor 95% gestorven door een bacterie.

Het onderzoek richt zich op herstel van de populatie: hoe beschermen ze zich tegen vijanden en kan je bevorderen dat ze zich verspreiden.

Hoe we dat onderzoeken gaat hier te ver.

Morgen donderdag vrije dag, met de bus naar Nueva Gerona, de hoofdstad.

De eerste werkweek in Cuba

Tot grote verrassing wel (traag) internet en dus een blog.

Na woensdag 21 vliegen was de donderdag een reisdag met bus en boot en weer bus.

Dat ging allemaal niet snel tegen 5 uur kwamen we bij het Colony hotel: ruim 30 studenten, enkele leraren en een aantal stafleden.

Met de reeds aanwezige mensen zijn er ruim 40 studenten/leraren en 15 stafleden zoals projectleidster Dani iemand van Havanna universiteit en duikinstructeur s en divemasters.

As donderdag nog meer!

Meerderheid zijn Amerikanen, Engels is de voertaal. Maar sommige mensen versta ik echt niet....zo plat als die praten en alles inslikken.

Operation Wallacea is een organisatie gericht op conservering van de natuur dmv onderzoek. de studenten betalen ruim 2000 pond voor 2-4 weken. Ze krijgen gratis duikopleiding en worden vervolgens ingezet voor het verzamelen en verwerken van gegevens. Zoals het analyseren van van Lionfish (vangen is staftaak), filmen van koraalriffen en in 3D programma zetten.

Duiken doen we bij een rif op 2 uur varen uit de haven (die vlakbij het hotel ligt). Dat is smorgens een heel georganiseer met bijna 40 mensen lunch, water, duikpakken, luchtflessen en onderzoeksmateriaal. Claustrofobie is geen optie, heel anders dan mijn duikreis vorig jaar naar Komodo.

De eerste duiken die ik deed was een opfriscursus voor de studenten die wel gecertificeerd zijn. Samen met maatje Kylie wat oefeningen​ bedacht gericht op controle van de duik (boyancy). Als je dicht bij het koraal aan het werk bent is dat heel belangrijk, voor het koraal maar ook voor jezelf: koraal is vlijmscherp en er zijn veel dieren met afweermiddelen die pijn doen of erger.

Ik fungeer dan als coach en duikleider, afwisselend met Kylie. En dat vind ik heel leuk zeker als mensen wat opsteken en je daarvoor bedanken. De verantwoordelijkheid voelt niet zwaar omdat de duikers al gecertificeerd zijn.

Na 2 duiken van 50 minuten (meer mag niet de veiligheidsmarges liggen hoog) weer 2 uur terug.

Savonds dan analyseren, er zijn korte colleges over ecologie van koraalriffen, visherkenning, studenten met duikopleiding krijgen theorie, etc. Het gonst tot laat in de avond.

Qua huisvesting: ik slaap in een bungalow van 4x5 meter, daarbij nog badkamer douche wc, airco, koelkast. Samen met Conor, 26 jarige man uit new York state. Het hotel heeft een 150 meter dubbele laag bungalows en daarnaast nog losstaande. Tevens een zwembad, groot restaurant en een bar. Zoek op Google naar Colony hotel Cuba voor de foto's.

Voor het hotel is strand dat heel langzaam afloopt in zee na 50m in het water is het nog pas 1m diep. En niet veel te zien. En kwallen.

Op het strand en in de omgeving veel palmen.

Het weer is ok, véél zon heel heet overdag, soms zwaarbewolkt​ met onweer. We komen in het stormseizoen vorige week konden de boten op 3 dagen niet varen.

Maandag ook niet maar dat was om onduidelijke reden (plotseling extra vergadering van het personeel in de haven?). Dit is Cuba en in een aantal aspecten doet het hier niet onder voor Afrika.

Dinsdag met 3 boten op weg, 2 duikboten en één naar de manatees.

Duiken was vooral weer oefening oa. visidentificatie. Ook zijn er 5 Lionfish gevangen. De duikplaats zelf was weinig interessant. 

Er zijn 4 manatees gespot maar niet gevangen en onderzocht. De juiste spullen zijn daarvoor nog niet aanwezig.

Sinds vandaag ben ik de water-manager, alle boten moeten bij vertrek 3 liter pp hebben. En omdat de groep binnenkort met 38 mensen wordt uitgebreid (er zijn dan bijna 100 studenten+staf) is dat elke ochtend een heel geregel. Maar essentieel.

6 weken Operation Wallacea

Woensdag ga ik naar Cuba, Isla de Juvendud (Eiland van de jeugd) in het kader van Operation Wallacea. Voor uitleg wat dat inhoudt: Operation Wallacea.
En waarom heet het eiland eigenlijk zo? lees.

Ik ga dus naar Cuba en omdat dit een onderwater-expeditie is moet er dus gedoken worden.
En daarvoor ben ik in beeld: Als Divemaster ondersteun ik de instructeurs tijdens de duiklessen en zal fungeren als gids tijdens de duiken zelf. Met een groepje van 4 studenten onderzoek doen aan het rif.

Ben zeer benieuwd hoe het zal zijn op het eiland en tijdens het project.
Veel zal ik er niet over vertellen tijdens mijn verblijf, naar verwachting is er geen internet.
6 weken geen Internet, how-to-survive?

Wat het weer betreft: we naderen het stormseizoen voor dit gebied van de wereld.
Op dit moment (20/6/2017) ligt er al een zware regendepressie bij Cuba.

Vorig jaar is het eiland getroffen door  orkaan Matthew. Ook het eiland kreeg haar deel.
Volg de laatste ontwikkelingen hier.

Het zit er alweer op

Twee weken gaan snel. Soms sneller dan andere keren. Vooral overdag schoot het wel op, de avonden waren soms wel lang omdat er in dit land niets te beleven is na zonsondergang (7 uur). Tenminste niet voor een blanke.

In een bespreking woensdagmiddag met de lokale PUM vertegenwoordigster is wederom de herinrichting van de organisatie aan de orde gekomen. De eigenaar en tevens directeur herkent en erkent het allemaal. Maar ik zie hem in de praktijk nog steeds de zaken aanpakken zoals op de eerste dag dat ik kwam: details besturen op de werkvloer, zelf de email lezen (er is één account voor het hele bedrijf), zelf de productie-rapporten doorlezen op afwijkingen. 

Dus delegeren en management by exception wordt een verandering die tijd zal kosten. Begrijpelijk.

Toch willen ze (de directeur en de lokale PUM-vertegenwoordigster) dat ik terugkom ergens eind van het jaar. En dat terwijl PUM niet meer in dit land wil 'werken' en heeft afgestoten. Ik ben ongeveer de laatste PUM'mer hier.

We zullen zien. Maar zonder voortgang (lees: wat adviezen implementeren) heeft het geen zin om nog een keer te komen en alles nogmaals uit te leggen. En als ze (vooral de directeur) wel voortgang maken in implementatie dan heb ik hier ook niets meer te zoeken, toch?

Vrijdag is een rustige dag. Het land is niet streng islamitisch maar de middag wordt gebruikt voor gebed en daarna beetje relaxen. Ik lig hier met mijn hoofd op tafel te soezen en ben niet de enige op kantoor.

Dat het land niet streng islamitisch is zie je aan diverse zaken, zoals dat er vrij bier te koop is, niet veel mannen met baardje, slechts een enkele vrouw in zwart met dichtgetimmerde nikab (33 graden, geen wolken), maar dus soms ook korte rok en strakke blouse, decolleté. En veel vrouwen in traditionele lange rok, overigens ook heel strak. Hand in hand lopen gebeurt soms, vrouwen zijn op één kamer met een man die niet de hare is. Ja op kantoor moet dat ook gewoon.

Ik heb al een aantal keer de vraag gehad hoeveel vrouwen ik heb (echt mee getrouwd wordt dan bedoeld.). Blijkbaar zie ik er zo rijk uit dat ik er wel meer mag hebben. Dat dat niet mag in Nederland gaat er niet in. 

Vrijdag uit de auto veel foto's gemaakt van het straatbeeld, vooral bij markten is het een pracht van kleuren en heel druk. Het verkeer staat regelmatig muurvast en ik ben altijd weer verbaasd dat het 20 minuten later allemaal weer opgelost is.

Taxi's maken de straat heel onveilig en ook is het gebruik (vanwege de verhoogde middenberm) om tegen het verkeer in te rijden als je verderop linksaf wil. Scheelt weer omrijden...

Eind van de middag wil directeur Alpha dat ik naar de markt ga om iets te kopen voor mezelf. Als cado. Ik loop met een medewerker over de markt die eindeloos groot is, binnen en buiten, smalle gangetjes met honderden winkeltjes. De hitte is ontzettend, water over me rug. Ik wijs iets aan (verrassing!) maar ik moet er wel 3 aanwijzen zegt die medewerker, opdracht van de baas. En dan moet het dus...

Vannacht regent het met onweer, het regenseizoen komt eraan. De volgende dag is goed te zien wat het effect is omdat riolen niet bestaan of vol zitten met afval. Overal modder en afval wat op hopen gestroomd is. En het regende nog niet eens echt hard...

Zaterdagmorgen vertrekken we richting fabriek, maar slaan vrij snel af en komen bij een groot wooncomplex achter in een buurt. Hier wordt vandaag de naamdag van een 7 dagen oude baby gevierd. Vele vrouwen zijn al aan het koken. Mijn directeur heeft gezorgd dat er genoeg water is, de wagen staat net uit te laden.

De oudere mannen eten gezamenlijk rijst met kip. Dat is de start van de dag schat ik in. Aan de hoeveelheid die gekookt wordt is dat wel af te leiden.

We vertrekken naar de haven en komen na wat zoeken in een prachtig huis terecht. Ook hier wordt al druk gekookt door vele vrouwen. 

Binnen zit de moeder op een gigantische stoel in een prachtig gewaad. Haar dochter trouwt vandaag burgerlijk en islamitisch. Samen met nog wat andere mannen wordt er een soort bede/mantra-sessie uitgevoerd, van twee kanten. Ongetwijfeld om de bruid het beste te wensen. Daarna gaan er wat enveloppen vanaf onze kant over tafel. Wij krijgen eten mee (kip met rijst) en wat blikjes fanta.

Daarna alsnog naar kantoor. Waar we na lang niksdoen behalve zweten, alsnog een stuk wat ik geschreven heb bespreken. Hoewel het erg basic is valt het goed bij Alpha en de medewerkers. Het valt me op dat de directeur heel open is naar zijn medewerkers bijna collegialiteit op gelijk nivo. Dat is natuurlijk niet zo maar ik vind hem steeds beter. 1954 is een goed bouwjaar.

Nog wat foto's en dan naar huis inpakken, douchen en naar het vliegveld. De files vooral in de moskee medina zijn weer fantastisch, ook omdat een heleboel uitvalswegen geblokkkeerd zijn door vrachtwagens. 

Maar uiteindelijk zit ik in de wachtkamer. De directeur loodst mij snel door alle controles, iedereen kent hem. Hij beschikt over een giga netwerk dat is wel duidelijk.

Foto's volgende week op internet, moet eerst wat selecteren.

De dilemma's voor (van?) een PUM adviseur

Één van de lastige aspecten van dit werk is dat je in situaties komt waar je adviseert over verbetering van de organisatie maar tegelijkertijd ziet dat wat er geproduceerd wordt niet meer bij de tijd is. Tenminste, onze tijd. 

Ik bedoel daarmee dat het produceren van flessenwater in plastic flessen en zakjes, het produceren van plastic zakken voor uien etc. uit polypropyleen-korrels en het importeren van batterijen niet bijdraagt aan een vergroening van de economie.

En dat geldt zeker voor (in) een land dat nauwelijks een georganiseerde vuilnisophaaldienst kent en waar recycling al helemaal niet bestaat. Afrikanen kunnen heel goed repareren, zijn daar heel creatief in en kijken niet op een krasje. Maar als het echt kapot is wordt het achteloos gedumpt (en vervolgens gestript voor onderdelen).

Overal ligt afval, op sommige plekken brandt het in de bermen maar ook in straten bij huizen. Rivieren liggen vol met afval en als straks de regentijd komt spoelt alles de zee in. Die kleine waterzakjes zijn vrijwel doorzichtig, een schildpad ziet het aan voor een kwal en hapt erin.

Batterijen zijn nodig omdat het lichtnet onbetrouwbaar is. Maar wat gebeurt ermee als de batterij na éénmalig gebruik leeg is?

Dus je zou zeggen: stop met water in plastic flessen en plastic zakjes. Stop met plastic zakken, maak ze van jute zoals in Bangladesh. Stop met batterijen ga handelen in wakawaka-lampen.

Maar dat is voor een bedrijf een lastige keuze en komt zeker neer op het stoppen met snoepjes verkopen, water verkopen, handelen in batterijen. Jute is geen product hier.  En er zijn genoeg concurrenten die het wel doen als wij ermee stoppen.. dus failliet.

Zelfs als het besef er is bij het management (en dat is zo, heb ik gemerkt) dan nog leidt dat niet (direct) tot een koerswijziging. En zolang de overheid op een aantal punten in gebreke blijft zal er zeker geen regelgeving of druk van bovenaf komen.

(De trein door Conakry werd geëxploiteerd door chinezen, als de regering maar betaalde. Die betaalde niet dus geen trein meer en nu gaan de mensen met de auto en bemo-busjes. En ook rijden er nauwelijks publieke bussen. Met alle files tot gevolg.)

Pff ff een aflaat. Maar het is niet anders, dit is één van de armste landen van de wereld en elke dag leven is overleven hier. Maslow nivo 1, dus milieu etc. Nu.even.niet.

Waar wel over te praten valt bij Amacif is de organisatie: inrichting, besturing. De eigenaar en baas is 63 (!) en snapt ook wel dat overdracht aanstaande is. Hij runt echter alles nog, van strategie tot op het laagste nivo de aansturing van mensen. Ook al zijn er managers op de werkvloer, delegeren en aansturing op afstand is er niet bij. Logisch en te begrijpen, hij is 30 jaar geleden klein begonnen en toen moest het wel.

Ik wil absoluut geen kwaad spreken over de CEO of over het bedrijf want de werkomgeving is naar Afrikaanse begrippen goed, met pauzes en koffie-thee en werkkleding. En hij is een zeer aimabele man. Maar wel gedecideerd.

Tot zover het dominee-deel.

De praktijk op het ogenblik is dat ik stukjes van internet download (o.a. Wikipedia, diverse management-sites) en evt. vertaal met Google-translate over bedrijfsplan, business case, sterkte/zwakte analyse (swot). En gisteren hebben we die onderwerpen ook uitgebreid besproken, de CEO en enkele stafmedewerkers.

Ik heb ook snel een mini-bedrijfsplan opgesteld en ben daarbij in de swot uitgebreid ingegaan op het management-aspect. En dat werd alom herkend als item dat de hoogste prioriteit verdient. 

Daarmee is het niet opgelost want waar haal je goede managers vandaan, hoe coach je de huidige CEO om los te laten en over te dragen? Dus het zal nog wel wat voeten in aarde hebben. En 2 weken is in die zin erg kort om verandering te bereiken, hooguit kan ik verandering inzetten en zicht op de eigen situatie geven.

Ik had het afgelopen weekend geluk dat er een soort sportclub vlakbij is met o.a. squashbaan en zwembad. Squashen bij 30 graden is hot en de bal stuitert heel hard. Maar daarna ff zwemmen en wat biertjes in de schaduw beviel wel. 

In de avonden zit ik mijn 5 kamer appartement en ik heb de hele serie van Gooische Vrouwen mee. Blikje bier erbij en zo komen we er wel. Ik mag het terrein niet af zonder begeleiding, zeker niet in de avond, maar er is ook niets te doen buiten het hek.

Amacif, wij doen in alles

Voor PUM ben ik nu weer in de ZW-hoek van Afrika: Guinee. Ook weer een gematigd moslimland net als Senegal waar ik ruim een half jaar geleden was. Dus weekends vrij en zelfs op 2de paasdag vrij.

Ik verblijf in een appartement van de eigenaar van Amacif, mr. Alpha Mamadou Cisse. Een selfmade man die nu een naar Guinese begrippen groot concern heeft met fabrieken en gebouwen. Op het ommuurde terrein aan het strand staan 2 appartementenblokken, meest voor familie ("ik heb ruim een elftal aan kinderen") en vele auto's. Hij heeft 3 vrouwen. Zijn oudste zoon is mijn voornaamste aanspreekpunt.

Vader en zoon spreken goed Engels dat is een hele opluchting.

Maandag (geen werkdag) gaan we naar de fabrieken, op 25 minuten rijden. Daar zie ik de productie-lijnen voor snoepjes (Candy's), zakjes met melkpoeder (grote zakken komen uit Frankrijk), water in plastic zakjes en plastic flessen, blokzeep om kleren te wassen en plastic zakken voor transport van aardappelen, uien etc.

Ook treedt het bedrijf op als handelshuis voor batterijen en thee.

En dan ook nog vastgoedbemiddeling wat volgens mij neerkomt op verhuur van appartementen in aangekochte gebouwen.

Een ratjetoe aan producten waar gezien de posters op kantoor ook regelmatig wat in verschuift.

Het bedrijf is een familiebedrijf en gezien de manier waarop de eigenaar in de fabrieken benaderd wordt ook zeer laagdrempelig. Leuk en wellicht Afrikaans maar de eigenaar bemoeit zich met alles en ook in de details. Bekend fenomeen. Maar hij is wel succesvol, voedt zijn familie en heeft de hele wereld al overgereisd. Dit is geen MKB (meer).

Dinsdag is het overal drukker. Ik ga met de zoon eerst langs een croissanterie (leve de de Franse bezetting: lekkere koffie!) voor ontbijt en dan naar de fabriek. Onderweg merk ik dat de zoon wel beelden heeft over de toekomst van het bedrijf: overal computers die op één centrale plek de productie kunnen monitoren en ook video-camera's voor control. Ik probeer te temperen, eerst maar wat organiseren wie is verantwoordelijk voor wat (RASI). Hij lijkt teleurgesteld in mijn reactie.

Omdat ik nog niet weet waarom ik hier ben pak ik een issue dat tijdens de gesprekken langskomt: energieproblematiek en productie van flessenwater. Het verzamelen van de gegevens gaat moeizaam omdat niemand overzicht heeft, gegevens ontbreken (hoe sterk zijn de dieselgeneratoren, hoeveel liter gebruiken ze?). 

Dinsdagavond schrijf ik een notitie en mail dat aan Alpha. Hij heeft het woensdag te druk met de controle van de een export-verzending in de fabriek en op de terugweg naar kantoor in de Medina komen we volkomen vast te staan zoals in Dhaka normaal was. Het is nu ver in de middag en tja....wanneer bespreken de notitie en waarom ben ik hier?

Als ik 's morgens wakker word, wordt er op het strand vlak voor me druk gevoetbald. Wel 3 wedstrijden door elkaar, beetje inschikken soms. Maar het gaat er hard aan toe! Wellicht de droom van de jongens: ontdekt worden, prof in Europa worden.

Het rijden is vrij makkelijk door de drie grote hoofdwegen door Conakry. Maar zodra je daar af gaat wordt het minder, ongeplaveide rode rotsachtige dirtroads. Overal marktjes waar vanalles verkocht wordt, ook dieren. Langs de weg veel verkopers met waterzakjes (van Amacif), horloges, etc. 

De vrouwen dragen vaak manden op hun hoofd en soms nog een kind op de rug, dat zijn toch echt de werkpaarden van Afrika. 

De laatste week

Galle is een Nederlandse nederzetting geweest en wij sluiten hier de vakantie af.

Morgen naar het vliegveld.

In Udawalawe zaten we in een alleraardigst familie-guesthouse. Om 8 uur centraal diner met 7 verschillende curries en heel aardige mensen. S morgens ontbijt met hoppers, origineel Sri Lankaans maar nog nooit gegeten. De hitte was wel weer even wennen na de koelte van de bergen! Het regende even heel hard in de middag maar dat verdreef de hitte niet.

S morgens vroeg de safari: met 6 mensen op redelijke stoelen achter in een jeep door het park. Voornamelijk olifant gericht maar mede door mijn vogelkijkerij begon de chauffeur steeds meer ook vogels te spotten. Na 4 uur hobbelen weer terug en we hadden wel mooie dingen gezien zoals een aantal adelaars, waterbuffel, krokodil, ijsvogels, jakhals.

De volgende ochtend nog een neushoornvogel gespot die aan het ontbijten was. 

Daarna met 5 mensen (weer Barbara!)  in een taxi-busje naar Mirissa, strandplaats.

Rijden in Sri Lanka is niet altijd een genoegen, zeker niet als je voorin zit. Iedereen is gek zegt onze chauffeur maar zelf plakt hij ook en probeert hij ook op gekke plekken in te halen. Al is hij niet zo gek als de chauffeur die we uit Ella hadden. Nou ja je doet het er maar mee, de verhalen die we over bussen/buschauffeurs gehoord hebben zijn nog erger (en dat kunnen we ook wel zien als we onderweg zijn).

Doel in Mirissa een walvissentocht, hoewel het hoogseizoen voorbij is zijn ze er nog wel. Dus weer vroeg op en om 7 uur vertrok een armada aan volgepakte bootjes uit de haven.

Na een uur tegen de deining opboksen wordt er een fontein gezien en na wat heen en weer zoeken zien we inderdaad een blauwe vinvis. Op 20 meter afstand.

Even later zien we er nog één wat dichterbij. En dat is het dan weer, we gaan terug. 

Else voert de vinvis nog even 😩

Mirissa is echt een vakantiedorp. Lunch en diner zijn op het strand, waar allemaal eettentjes zijn en allemaal hebben ze vis. Lekker hoor! De hele vangst van de vissersbootjes gaat naar de restaurants.

Zaterdag scheiden onze wegen zich even, Aart gaat duiken en Else ondergaat een Ayurvedische behandeling. Het duiken is ervaring wat betreft het vertrek en aankomst. Er is een strand met daarvoor een rotsplateau. Met een opkomende golf wordt de boot daar op 'geparkeerd' waarna instappen makkelijk is. En eraf hetzelfde principe, wachten tot er een dikke golf komt. De bodemt schuurt wel een beetje....

Duiken zelf was niet heel bijzonder, zicht redelijk, weinig koraal en soms scholen vis maar soms ook alleen maar kale rotsvlakte. Mijn laatste training voor de cursus in Cuba (is nog geheim).

Else is geheel in de olie gezet en gemasseerd. Vervolgens werd ze in een stoombad gezet om daar gaar te sudderen maar daar kon ze op tijd uit vluchten. 

Hop in de taxi naar Galle. Voor de zoveelste keer aan de dood ontkomen door alert handelen van de chauffeur. En weer was het een bus.

Het 'new' old Dutch house is wat het zegt, verbouwd tot hotelletje. Grote luukse kamer met grote bedden. Koloniaal. 

Dit gedeelte van Galle is ommuurd, de straatnamen verbasterd van bekende straatnamen zoals Leyn baan street. De huizen (17de eeuw, VOC-tijd) hebben grote kamers, roosters boven de deuren voor verfrissing. Maar vreemd genoeg vaak Romaanse dakpannen.

Zondag doen we een rondje binnen de muren, Hollands historie waar Balkenende trots op zou zijn. Maar het is vochtig heet dus we zitten ook weer in onze airco-kamer. Het is de laatste dagen bewolkt en het regent soms fors. De moesson komt er aan.

Tijd om terug te gaan.

Central hill country

Woensdagavond naar een lokale dansvoorstelling voornamelijk voor toeristen. Was niet echt spectaculair veel tromgeroffel en acrobatiek. 

Donderdag met zeer luxe auto met chauffeur naar Nuwara Eliya, dat in de bergen ligt. Chauffeur Vejay  weet veel van bomen en vruchten en praat aan één stuk door over alles. Maar rijdt wel veilig langs de theevelden. Die vrijwel uitgestorven zijn, in de droge tijd is er nauwelijks oogst. We stoppen bij een theefabriek en volgen een rondleiding. In 2 dagen van oogst tot eindproduct, een vrij simpel proces in de overdekte openlucht. Drogen en fermentatie aan de lucht, dat is alles.

Vlakbij ons guesthouse blijkt het zelfs voor de lokale chauffeur na 3 keer bellen zeer moeilijk om de plek te vinden. Als we een auto hadden om zelf te rijden, wat we eerst van plan waren, was het echt heel moeilijk geweest.

We lopen door het stadje en blijven een tijd in het park zitten, waar groepen schoolkinderen op een schoolreisje  uit Colombo komen zingen, spelen en ons op de foto nemen. Op deze hoogte wordt het tegen zonsondergang al behoorlijk koud dat zijn we niet meer gewend! 

De volgende dag maken we een leuke wandeling door theevelden naar de vrijwel droge waterval. Terug door een dorpje met groentetuinen en bloemen langs de weg. Je kunt hier goed wandelen maar overdag in de volle zon is het wel heet.

In de middag maken we een planning voor de komende dagen: we komen nu in veel toeristischer gebied en vooraf reserveren lijkt nodig. Hier is het zelfs superdruk, vandaag volle maan en een lang (boeddhistisch) weekend brengt heel veel mensen uit het laagland in de bergen.

Later in de middag krijgt Else het voor elkaar om Aart te verleiden tot een high tea in het Grand Hotel. De thee is erg Engels zwart maar we leren het personeel snel om er 50% water bij te doen. En de tea is uitgebreid Engels en lekker, van zalmsandwich tot scones.

S morgens op tijd naar het station van Nanoya waar we in de trein naar Ella nemen, in de eerste klas 'observatie-wagon'. Wat oude stoelen maar een open raam.

En als ik even naar de wagons van de 2de en 3de klasse loop weet ik weer dat we luukse zitten. Daar is het opeengepakt zitten en vooral staan.

We rijden door theevelden maar ook veel door bossen zonder uitzicht. Het gaat niet snel, op sommige stations staan we 20 minuten stil om te wachten op de tegenligger. De spoorbomen blijven al die tijd dicht, jammer voor het verkeer. 

In Ella is het even zoeken en dan steil omhoog naar ons guesthouse. Op de top van een berg met een uitzicht van kilometers, op de Ella berg en de trein. Een Faller landschap. 

In de middag op ons balkonnetje wat lezen en genieten. We eten lekker in een piepklein restaurantje waar we Barbara ontmoeten, een Duitse lerares op sabbatical. We spreken af om samen een taxi te nemen dinsdag naar Udawalawe NP.

Zondag de grote bergtocht, over het spoor en dan links Ella Rock. Geleidelijk steeds steiler, het laatste stuk gaat echt steil en Else heeft er wel moeite mee. Maar ze redt het en het uitzicht is weids. Beneden een kokosnoot leeggedronken dan kom je weer op krachten.

Maandag weer een berg gedaan (little Adams peak) voorlopig is het wel weer genoeg. 

Dat Ella een booming toeristendorpje is merk je aan de betere koffie dan in het Noorden en aan het lawaai de hele dag van bouwwerkzaamheden. Een straat met zij aan zij guesthouses, koffietentjes en restaurants. Maar verrassend ook is de curdshop: buffelyoghurt een hele bak voor 200 Rp. = €1,25. Heerlijk als lunch met muesli.

Morgen in de taxi met Barbara naar Udawalawe, op safari naar de olifanten.

Ruim een week onderweg

S middags een fietstochtje langs het meer gemaakt. Het water wordt al eeuwen gebruikt voor irrigatie in de omgeving. Veel mooie vogels gezien en mensen die aan het zwemmen waren. Het doel was een beeld van een koning of een wijze, de meningen verschillen. Wijze koning kan blijkbaar niet, hoewel hij een bibliotheek heeft gebouwd.

Zondag op de fiets de oude stad bekeken. Veel oude beelden en stupa's van wel 1000 jaar oud. Sommige nog heel maar ook veel in verval. Wel heler dan in Anuradhapura, maar ook van een eeuw later. Verval gaat hard in dit moesson-klimaat. Lunch met samosa's in een klein tentje op de hoek. En verder lui, het is ook vakantie.

Maandag met de taxi naar Sigiriya. Daar staan twee rotsbergen van ongeveer 300 meter hoog. De ene is helemaal aangelegd met trappen, en heeft tuinen en wat fresco's. Kost wel 30 dollar pp. En zelf klimmen.

De andere is bijna net zo hoog maar het pad is zeker aan het eind het betere klimwerk op grote rotsen. Maar $3 pp. Werd ons aanbevolen.

Brommertje gehuurd en de Hollanders kozen natuurlijk voor de tweede berg. Op de top was het uitzicht prachtig. Beetje heiig maar de landerijen met enkele irrigatiemeertjes en de bergen eromheen goed te zien. We waren met 8 mensen, gemiddelde leeftijd 25 maar door onze komst werd dat 35.

Op de andere berg zagen we de rijen in file op de trappen lopen.

Terug gedineerd in het restaurant naast ons guesthouse. Familie van de guesthouse-eigenaar maar zeer aan te bevelen! Het eten is hier goed, maar eigenlijk vaak hetzelfde: rijst en linzen en curries. Afhankelijk van  de kunde van de kok is dat saai of heel erg lekker.

Dinsdag een experiment: met een tuktuk 100 km naar Kandy. De tuktuk wordt op Sri Lanka ook gebruikt voor de langere afstanden, niet alleen voor lokaal verkeer. Volledig arko (alle ramen kunnen open), want geen ramen.

In Dambulla naar de buddha's in de rotsen geweest, prachtig, heet en vochtig. 

Eerst steile trappen en daarna door zalen met buddha's in veel standjes. En fresco's op de muren en plafonds, benieuwd hoe lang die het uithouden met al die toeristen en de vochtigheid. Ook nog enkele hindoe-beelden maar die waren wel naar achteren gezet. De Singalezen hebben hier duidelijk de overhand. Zeer de moeite waard alles bij elkaar.

Verder naar de kruidentuinen. Gratis (please tip) rondleiding door een 'student medicijnen' met uitleg over alle crèmes en kruiden die gemaakt worden van planten en bomen. Daarna kregen we folder met 25 producten in onze handen geduwd (I'm not a salesperson) met vreselijke dure potjes en kruiden. Afijn ontharingscrème komt altijd van pas op onze leeftijd en de student heel blij.

Vlak voor Kandy in een vreselijke file terechtgekomen die me terug deed denken aan Bangladesh. En nu bier met uitzicht over het centrale meer. En een uitstekende maaltijd.

Vandaag naar de tempel van de Tand van de buddha. We hebben al eerder een tempel van de Tand gezien, maar toen heel Sri Lanka door de buitenlanders was bezet, alleen Kandy niet (dit komt me bekend voor), hebben ze de Tand hierheen verplaatst omdat alleen degene die de Tand bezit rechtmatig heerser van het land kan zijn.

Dat die tand een belangrijke symboolfunctie heeft bleek wel in 1998 toen de oorlog nog woedde met het Noorden. Er was een zware zelfmoordbom-aanslag voor de deur, de tand overleefde maar er was veel schade. 

Dus nu ook zware toegangscontroles. En heel druk binnen, in de ochtend kun je de Tand eren en bewonderen. Tenminste, er staan zilveren ornamenten overheen, 6 stuks zoals bij Matroesjka poppetjes. 

We waren één van de laatsten die naar binnen mochten kijken want om 11.00 uur gaat het luik dicht voor de rest van de dag.

Nu wel genoeg historie gehad (vind ik)

Vervolgens naar het treinstation om de vooruitgekochte tickets op te halen. Helaas niet voor morgen de trein is volkomen uitverkocht vanwege een lang weekend dat morgen begint.

Ontsnapt voor mijn verjaardag

Omdat het vieren van mijn verjaardag steeds minder relevant wordt, zijn we op de 30ste ontsnapt naar Sri Lanka. Beetje via een omweg, eerst naar Abu Dhabi. Daarna naar Colombo maar tussendoor ineens naar Mombai (Bombay) omdat er iemand naar het ziekenhuis moest. Dus toen we eindelijk in ons hotelletje in Negombo aankwamen was er niets meer te vieren.

Negombo is voornamelijk een grote wijk met toeristenhotels en 1,5 km verder de eigenlijke stad. Daar zijn we heengegaan om te pinnen en een simkaart te kopen (5 euro voor 2 Gb). Daarna wat rondgedwaald langs de lagune. Met tuktuk naar het hotel, nog en beetje jetlag.

De zon schijnt de hele dag strakblauw, s middags steekt er een windje op, ruim 30 graden op de top. Wel een omslag vanuit Peize!

Vervolgens naar Anuradhapura in privé taxi. Rijden is hier minder gevaarlijk dan we dachten zeker vergeleken met India, maar er gebeuren soms wel gekke dingen...

Onze driver reed rustig ook omdat hij ons direct een tour over het eiland probeerde te verkopen. Dan moet je niet ondertussen angst zaaien bij de klanten :-)

Toch nog 4,5 uur rijden dat viel tegen maar een leuk hotelletje met waardeloze koffie.

Als dit koffie is wil ik graag thee.

Met de tuktuk  naar de heilige bodhi boom, een stekje van de echte waaronder buddha zijn verlichting vond. Else met blote schouders, oje maar de portier keek even de andere kant op. Toeval bestaat niet, dit was een goed teken.

Na een offer gedaan te hebben teruggelopen naar het centrum om te eten in een toeristisch restaurant. Totaal met ons 3! bezoekers (als je de muggen niet meetelt, maar daar waren zij het niet mee eens gezien de energie die ze in ons staken).

Vrijdag naar de oude stad gefietst (Aart met de knieën tegen de borst, zadel kon niet omhoog). Op een uitgestrekt gebied staan hier zeer oude gebouwen en tempels van wel 2000 jaar oud. Beetje moeilijk navigeren omdat er weinig aanwijzingen stonden, de tekst veelal in lokale taal en de kaart 1:2000 was. Maar toch de highlights gezien inclusief koffie Colonial style op het heetste punt van de dag.

  

Op de terugweg bier gescoord (aparte winkels met dikke tralies ervoor), en 

pizza to go.

Vanochtend weer met privé taxi naar Polonaruwa, chauffeur reed wel wat wilder maar we leven nog. Simpel guesthouse naast een droog rijstveldje. Het is vandaag independence day maar geen feest of dansen hier, alleen in Colombo. Blijkbaar zit daar (ook) iemand die vindt dat hij het volk is en dat het feest alleen bij hem in de tuin voldoende is.

Vanmiddag en morgen weer fietsen, weer een oude stad. De laatste, belooft Else.